Από τη Δρ Jane Williams & τη Bindy Cummings
Τα πρωτόγονα ή αρχαϊκά αντανακλαστικά έχουν έρθει στο προσκήνιο τελευταία, καθώς γίνεται όλο και πιο κατανοητό ότι αν τα μωρά και τα μικρά παιδιά δεν έχουν τις κινητικές ευκαιρίες και την πρακτική για να μάθουν να ελέγχουν πλήρως τα αντανακλαστικά τους, τα “διατηρούμενα” αντανακλαστικά μπορούν να επηρεάσουν την εκ των υστέρων μάθηση και ανάπτυξη.
“Αυτό που παρατηρείται αργότερα στην τάξη ως κακή συμπεριφορά, παρόρμηση, φτωχή κοινωνικότητα και δυσκολία στην μάθηση, παρά την καλή νοημοσύνη, μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να είναι συμπτώματα (διατηρούμενων αντανακλαστικών και επομένως) μη πλήρως αναπτυγμένου κεντρικού νευρικού συστήματος.”¹
Τα μωρά γεννιούνται με ένα συγκεκριμένο σύνολο αρχαικών αντανακλαστικών. Αυτά τα αντανακλαστικά είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση των νεογέννητων αλλά πρωτίστως, είναι υπεύθυνα για τη κίνηση των μωρών και έχουν μεγάλη σημασία για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, την ανάπτυξη ισορροπίας, του μυϊκού τόνου, του ελέγχου της κεφαλής, ακόμη και την ανάπτυξη του πόσο καλά χρησιμοποιούν τα χέρια και τα πόδια τους.
Αυτά τα πρώιμα αντανακλαστικά κίνησης είναι σχεδιασμένα ώστε να έχουν περιορισμένη διάρκεια ζωής – βοηθούν τα μωρά να μάθουν πώς να κινούνται. Ωστόσο, για να μπορούν να κινούνται ελεύθερα και εύκολα τα μωρά πρέπει να μάθουν να ελέγχουν τα αντανακλαστικά. Αφού τεθούν υπό έλεγχο, το μωρό σας μπορεί στη συνέχεια να μεταβεί ομαλά στο επόμενο στάδιο κίνησης και ανάπτυξης του εγκεφάλου.
Αν δεν είναι πλήρως ελεγχόμενα, τα παιδιά μπορεί να καταλήξουν μερικώς κολλημένα σε χαμηλότερο στάδιο ανάπτυξης του εγκεφάλου και αυτό θα επηρεάσει, σε κάποιο βαθμό, όλη τη μελλοντική τους μάθηση.
Ένα μεγάλο μέρος των υγιών, έξυπνων παιδιών που καταλήγουν με μαθησιακές δυσκολίες στο σχολείο έχουν διατηρήσει αρχαϊκά αντανακλαστικά. Τα παιδιά αυτά δεν κατάφεραν να φέρουν υπό έλεγχο τα πρωτόγονα αντανακλαστικά τους.
Ευτυχώς, ο τρόπος με τον οποίο τα μωρά μαθαίνουν να ελέγχουν αυτά τα πρωτόγονα αντανακλαστικά, συμβαίνει ως αποτέλεσμα της φυσικής ακολουθίας των αναπτυξιακών κινήσεων – δηλαδή, μέσω του χρόνου σε μπρούμυτη στάση (tummy time), του ελέγχου της κεφαλής, της κύλισης, το μπουσούλημα, τη στήριξη στα χέρια και τα γόνατα, στο “σκαρφάλωμα” και στη συνέχεια το περπάτημα.
Είναι τόσο συναρπαστικό όσο και θαυμάσιο πώς συμβαίνει αυτό. Κάθε κίνηση βοηθά τα μωρά να μάθουν να ελέγχουν ένα ή περισσότερα αρχαικά αντανακλαστικά.
Πηγές:
Η Δρ.Jane Williams (PhD, BMgt, RN (Paeds)) είναι Γενική Διευθύντρια Έρευνας και Εκπαίδευσης για το GymbaROO και το KindyROO. Είναι μία από τις κορυφαίες εμπειρογνώμονες στην Αυστραλία για την ανάπτυξη μωρών και παιδιών. Περισσότερα για την Dr Williams εδώ..
Η Bindy Cummings (B.Ed hons) είναι δασκάλα, σύμβουλος νευροαναπτυξιακής συμβουλευτικής της πρώιμης παιδικής ηλικίας στο GymbaROO, λέκτορας για την ανάπτυξη πρώιμης παιδικής ηλικίας, σύμβουλος του INPP (Instiute for Neur -Physiological Psychology) και σύμβουλος του iLS. Είναι η συντάκτρια του περιοδικού Πρώτα Βήματα του GymbaROO. Περισσότερα για τη Bindy Cummings εδώ..
Програмата е създадена в Австралия през 1982 г. от Маргарет Сасе, майка на пет деца и специалист по ранно детско развитие. Три от нейните деца и днес се занимават с развитието започнатото от нея.
V lekcích určených pro nejmenší miminka Vám ukážeme, jak vhodně vytvořit správné prostředí pro zdravý vývoj Vašeho dítěte.
Nyní, když se Vaše dítě pohybuje, je podlaha jeho hřištěm. V této věkové skupině vám ukážeme, jak využít právě podlahu a učinit z ní výhodnou pomůcku při rozvoji Vašeho malého lezce. Je to v podstatě levné a snadné, ale musíte zajistit, aby to bylo také bezpečné místo, ve kterém se může Vaše dítě svobodně toulat a prozkoumávat svět. Ukážeme Vám mnoho typů týkající se hudby, rytmu a pohybu, úspěšných masážních technik, nápadů pro pohybové aktivity a hry, které Vaše dítko rozesmějí.
V tomto věku už batolata chodí s větší rovnováhou, všude běhají a na vše se snaží vylézt. Skákání je nová vzrušující dovednost, kterou si koalky osvojily. Prozatím skáčou s oběma nohama u sebe.
Děti ve věku Wallaby rády skáčou a lezou na vše, co je po ruce. Jednotlivé hemisféry mozku nyní již koordinovaně řídí pohyby obou stran těla. Kolem 20. měsíce jsou děti schopné pohybovat jednotlivými částmi těla samy.
Děti v tomto věku si myslí, že svět patří jim. Neuvědomují si, že jejich mozky musí ještě plně rozvinout schopnost fungovat tak, aby levá a pravá strana těla mohla zvládat různé úkoly a vykonávat různé dovednosti. Skákání je toho vynikajícím příkladem. Zatímco jedna noha skáče, druhá je držena nahoře. Ačkoliv to tak na první pohled nevypadá, umožňuje to rozvoj mnoha dovedností, jako je jízda na tříkolce, loupání banánů či mytí nádobí☺. Tato funkce se začíná rozvíjet krátce po druhých narozeninách. Klokánci ji nyní rádi využívají a my je podporujeme, aby si tuto činnost zautomatizovali.
Děti v tomto věku se rády houpají, šplhají, zavěšují se, běhají, cválají, hopkají a dělají kotrmelce – ve zkratce milují pohyb. Už se také více socializují, baví je hrát si s ostatními dětmi. V lekcích pro Vačice podporujeme větší týmovou práci. Zařazujeme do cvičení pohybové aktivity stimulující smyslové vnímání, které podporuje propojení jednotlivých smyslů, jejich správnou koordinaci a pravolevou preference.
Aby se děti mohly ve škole snadno učit, musí mít zautomatizované pohybové dovednosti. Musí být schopné používat jednu část svého těla nezávisle na ostatních, umět “přesahovat” středovou linii těla a vydržet sedět v klidu po určitý čas. Děti, které mají potíže s těmito motorickými dovednostmi, mívají větší potíže se čtením, psaním a obecnými dovednostmi při zvládání učiva.