Τα παιδιά που παρακολουθούν το πρόγραμμα Kindyroo έχουν την εξαιρετική ευκαιρία να είναι γενικά χαρούμενα για τη ζωή. Εκτός από το να εκπαιδεύουμε παιδιά για ακαδημαϊκή, αθλητική και συμπεριφορική επιτυχία, το πρόγραμμα KINDYROO, επίσης, θέτει τα θεμέλια για τη συναισθηματική ανάπτυξη και τον “παράγοντα ευτυχίας” που είναι, για πολλούς, το πιο σημαντικό από όλα. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στο γεγονός ότι η εμπειρία του προγράμματος είναι ευχάριστη, πολύχρωμη και θετική, με τα μωρά, τα παιδιά και τους γονείς να αγαπούν τη διασκέδαση των μαθημάτων, αλλά και γιατί κάτω από όλη τη διασκέδαση υπάρχει βαθύτερη συναισθηματική εξέλιξη. Για να κατανοήσουμε πώς συμβάλλει το πρόγραμμά μας στη μακροπρόθεσμη ευτυχία πρέπει να δούμε την επιστήμη πίσω από όλα αυτά.

Η ενεργητική κίνηση στα πρώιμα χρόνια παίζει σημαντικό ρόλο στο πόσο καλά θα ανταποκριθεί ένα παιδί στα συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα της ζωής. Μερικές πολύ ενδιαφέρουσες έρευνες επισημαίνουν την επίδραση της κίνησης στην “γονιδιακή έκφραση” και το πώς επηρεάζει τον συναισθηματικό έλεγχο και ανταπόκριση. Η κίνηση επίσης παίζει ρόλο στην “καλωδίωση” των συναισθηματικών συστημάτων στον εγκέφαλο και μέσω ερεθισμάτων μας δίνει ώθηση και εμπιστοσύνη για να μάθουμε νέες δεξιότητες ακόμα κι αν είναι λίγο δύσκολες! Τα παιδιά που αναπτύσσουν την ικανότητα να ελέγχουν και να διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους είναι χαρούμενα και απολαμβάνουν τη ζωή περισσότερο καθώς μπορούν να αντιμετωπίσουν τα συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα της καθημερινότητας.

Τα πρώτα χρόνια της ζωής τους είναι ιδιαιτέρως σημαντικά καθώς τότε  ο εγκέφαλος είναι απασχολημένος με την “καλωδίωση” και δημιουργεί τις απαραίτητες συνδέσεις που τους επιτρέπουν να σκέφτονται και να αντιδρούν συναισθηματικά με υψηλό γνωστικό επίπεδο όταν μεγαλώσουν¹ . Τα παιδιά που συμμετέχουν σε καθημερινό πρόγραμμα άσκησης βελτιώνουν όχι μόνο τις φυσικές δυνατότητές τους, την ανάγνωση, τη κατανόηση της αριθμητικής, την προσοχή και τη συγκέντρωση αλλά και τις συναισθηματικές τους δεξιότητες.^2-6.

Οι εμπειρίες ενεργητικής κίνησης στα πρώιμα στάδια ανάπτυξης επηρεάζουν την ανάπτυξη των συναισθημάτων με δύο βασικούς τρόπους. Πρώτον, μέσω της επίδρασης συγκεκριμένων χημικών ουσιών στα γονίδιά μας και, δεύτερον, μέσω του συναισθηματικού και κινητικού συστήματος στον εγκέφαλο.

1. Γονίδια, γονιδιακή έκφραση και κινηση.

Η δομή των γονιδίων μας (DNA), είναι σταθερή για μια ζωή. Δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για να ελέγξουμε τον αντίκτυπο που έχει στην υγεία και την ευημερία μας. Ωστόσο κάθε γονίδιο έχει έναν “διακόπτη” ή ένα “διάδρομο προσγείωσης για χημικούς αγγελιοφόρους” θα λέγαμε, που μπορεί να συνδεθεί με το DNA και εξαρτάται από το ποιοι αγγελιοφόροι “επιβιβάζονται” που καθορίζει ποιο γονίδιο ενεργοποιείται και πώς μπορεί να εκφραστεί. Με αυτόν τον τρόπο ο εγκέφαλος πραγματικά “γράφει” τις κοινωνικές διεργασίες σε βιολογικές διεργασίες. Οι συναισθηματικές και ψυχολογικές εμπειρίες μπορούν να επηρεάσουν μακροπρόθεσμα τις επιγενετικές δομές αρνητικά ή θετικά^7.

Για παράδειγμα, οι εμπειρίες σχέσεων μπορεί να επηρεάσουν τη γενετική δραστηριότητα. Στα παιδιά που είχαν ημερήσια φροντίδα, στις ηλικίες μεταξύ 3-5 ετών η εγκεφαλική τους σάρωση έμοιαζε με 7 χρονών. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα παιδιά που είχαν υψηλή υποστήριξη από τη μητέρα τους ή τον κύριο φροντιστή είχαν μεγαλύτερο όγκο νευρώνων στον ιππόκαμπο, που είναι σημαντικά για τη μνήμη και τη μάθηση. Επίσης, είχαν μειωμένα περιστατικά κατάθλιψης^7.

2. Η κίνηση και η ανάπτυξη του συστήματος κίνησης στον εγκέφαλο

Καθώς η αγάπη και η ασφάλεια είναι θεμελιώδεις για τη συναισθηματική ασφάλεια και την ωριμότητα, τα παιδιά πρέπει επίσης να είναι σε θέση να εξερευνούν και να μαθαίνουν από μόνα τους για να αναπτύξουν την ικανότητα να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους⁸ . Συναισθηματική ρύθμιση σημαίνει ότι τα παιδιά μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της καθημερινής ζωής, είτε είναι θετικές είτε είναι αρνητικές. 

Η εξερεύνηση μέσω της κίνησης είναι απαραίτητη για τη ρύθμιση του κεντρικού νευρικού συστήματος καθώς και για το συναισθηματικό / κινητικό σύστημα του αναπτυσσόμενου εγκεφάλου. Όταν τα παιδιά ασκούνται μειώνουν το επίπεδο των ορμονών του στρες, όπως η κορτιζόλη, και αυξάνουν την απελευθέρωση ορμονών “ευτυχίας” ή αλλιώς ενδορφινών. Εάν ο εγκέφαλος δεν λούζεται με αρκετές ενδορφίνες τότε ενεργοποιούνται τα συστήματα στρες και τα παιδιά αισθάνονται αυξημένο άγχος, κατάθλιψη ή/και  επιθετικότητα⁸.

Ενδιαφέρον είναι το γεγονός  ότι τα μικρά παιδιά χρειάζεται να βιώσουν μία μικρή ποσότητα άγχους χαμηλού επιπέδου. Χρειάζεται να μάθουν το πώς είναι να αισθάνονται στρες και να μπορούν να εργάζονται  μέσω της διαδικασίας για τη μείωση του. Ετσι ένα παιδί μαθαίνει να αντιμετωπίζει τα αναποφευκτα σκαμπανεβάσματα της καθημερινής ζωής. Αν ένας ενήλικας βοηθάει συνεχώς ένα παιδί να αποφεύγει τις αγχωτικές εμπειρίες ή “διορθώνει” το άγχος για το παιδί, τότε τα παιδιά αγωνίζονται και αγωνιούν να διαχειριστούν τα συναισθήματα αυτά όταν δε βρίσκεται ο γονέας κοντά τους. Το να μη βιώνουν καθόλου άγχος είναι τόσο επιζήμιο για τη συναισθηματική ανάπτυξη όσο το υπερβολικό άγχος, διότι τα παιδιά δεν μαθαίνουν να είναι υπομονετικά ή να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, και αυτό μειώνει τη συναισθηματική ρύθμιση και τον έλεγχο⁸ .

Η πρόκληση για τις οικογένειες σήμερα είναι να βρουν τη σωστή ισορροπία. Είναι σημαντικό να επιτύχουμε ισορροπία ανάμεσα στην ανάγκη για αγάπη και ασφάλεια και στην ανάγκη να εξερευνήσουμε τον κόσμο και να μάθουμε μόνοι μας. 

• Το πρόγραμμά μας ενσωματώνει πολλές δραστηριότητες σωματικής άσκησης και κινήσεων που οδηγούν στην ωριμότητα και ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων.
• Οι γονείς ή οι φροντιστές συμμετέχουν ενεργά στο πρόγραμμα, παρέχουν υποστήριξη, αγάπη και ασφάλεια, καθώς τα παιδιά αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις και μαθαίνουν νέες δεξιότητες.
• Τα παιδιά αισθάνονται ασφαλή στη δομή και τη ρουτίνα του προγράμματος και σιγουριά για να διερευνήσουν και να επιχειρήσουν νέες δεξιοτεχνίες.
• Τα παιδιά έχουν το χρόνο να μάθουν μια νέα δεξιότητα μέσω της δοκιμής και λάθους. Το να μη γίνεται σωστά η άσκηση τις πρώτες φορές, έχοντας τη συντροφιά του γονέα ή του φροντιστή, δίνει στα παιδιά την ευκαιρία να αναπτύξουν την υπομονή και να αντιμετωπίσουν την πρόκληση της μάθησης μέσω της πρακτικής.
• Η εκπλήρωση μιας νέας δεξιοτεχνιας δίνει στα παιδιά ένα θετικό συναίσθημα για τον εαυτό τους, για τις ικανότητές τους και για ότι μπορούν να επιτύχουν στο μέλλον.
• Το πρόγραμμα  KindyROO προάγει την επιτυχία και τα επιτυχημένα παιδιά είναι χαρούμενα παιδιά.

Βιβλιογραφία:

1. Diamond, A. (2007). Interrelated and interdependent. Developmental Science, 10(1), 152-158.
2. Diamond, A. (2000). Close correlation of motor development and cognitive development and of the cerebellum and prefrontal cortex. Child Development, 71(1), 44-56
3. Hillman, C. H., Pontifex, M.B., Casteli, D.M., Naiman, A. K., Raine, L.B., Scudder, M.R., Drolette, E.S., Moore, R.D., Wu, C-T., Kamijo, K. (2014). Effects of the FITKids Randomized Controlled Trial on Executive
   Control and Brain Function. Pediatrics 134(4) e1063e1071
4. Holley, P.A. (2010). Why do some children learn more easily than others? What physical factors influence effective learning? Masters Thesis. School of Education, Melbourne University.
5. Luz, C., Rodrigues, L.P. & Cordovil, R. (2015). The relationship between motor coordination and executive functions in 4^th grade children. European Journal of Developmental Psychology, 12(2),
   pp129-141 DOI: 10.1080/17405629.2014.966073
6. Williams, J.  & Holley. P.A.  (2013). Linking motor development in infancy and early childhood to later school learning. Australian Journal of Child and Family health Nursing, 10(1), 15 – 21.
7. Lovric, D. (2015). Stress in mind, brain & body. INPP conference presentation, Vienna, Austria.
8. Bauer, J. (2015) Basal neurobiological systems behind the psychological development of children: motivation, stress, mirror neurons and aggression. INPP conference presentation, Vienna, Austria.